Parki Krajobrazowe
Park krajobrazowy to jedna z form ochrony przyrody, która została zdefiniowana w ustawie o ochronie przyrody. Powoływany jest w drodze uchwały Sejmiku Wojewódzkiego, na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych, historycznych, kulturowych oraz krajobrazowych. Park tworzony jest w celu zachowania oraz popularyzacji tych wartości.
Na terenie parku grunty rolne i leśne są wykorzystywane gospodarczo, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Idea tworzenia parków krajobrazowych sięga lat 50 XX w. Jednym z pierwszych rzeczników tworzenia form ochrony krajobrazu był prof. Zygmunt Novák, autor koncepcji stworzenia parków krajobrazowych na Jurze Krakowskiej. Parki krajobrazowe miały spełniać funkcje ochronne względem krajobrazu przyrodniczego, jednocześnie zapewniając rozwój turystyki i rekreacji na ich terenie. Ich zwolennicy postulowali o ochronę nie tylko konkretnych gatunków i siedlisk, ale także ich wzajemnych powiązań oraz walorów wizualnych. Uchwała powołująca pierwszy park krajobrazowy, Mazurski Park Krajobrazowy, została przyjęta dopiero w 1970 roku przez PWRN w Olsztynie (siedem lat później została uchylona, a park powołano na nowo). Kolejne parki zostały powołane po roku 1976. Ciekawostką jest fakt, że w tym okresie ta forma przyrody nie była jeszcze unormowana w polskim prawie – pierwsze wytyczne zostały zamieszczone dopiero we wprowadzonej w 1980 r. ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, parkiem krajobrazowym kieruje dyrektor parku krajobrazowego, który jest powoływany przez zarząd województwa po zasięgnięciu opinii regionalnej rady ochrony przyrody.
Parki krajobrazowe mogą zostać połączone w zespoły parków krajobrazowych, w takim przypadku pracą takiej jednostki kieruje dyrektor zespołu parków krajobrazowych, i nie ma dyrektorów poszczególnych parków.
Do zadań dyrektora parku krajobrazowego należy:
- ochrona przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości historycznych i kulturowych;>/li>
- organizacja działalności edukacyjnej, turystycznej oraz rekreacyjnej;
- współdziałanie w zakresie ochrony przyrody z jednostkami organizacyjnymi oraz osobami prawnymi i fizycznymi;
- składanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczących zagospodarowania przestrzennego obszarów wchodzących w skład parku krajobrazowego.
Na terenie zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, znajdującym się w granicach parku krajobrazowego, zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu ochrony parku krajobrazowego, uwzględnionym w planie urządzenia lasu.
Kompetencje w zakresie uzgadniania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny, w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć negatywny wpływ na ochronę przyrody parku krajobrazowego posiada regionalny dyrektor ochrony środowiska.
Do zadań Służby Parku Krajobrazowego należy:
- inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową oraz ich siedlisk, a także zasługujących na ochronę tworów i składników przyrody nieożywionej;
- identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych parku krajobrazowego oraz wnioskowanie o podejmowanie działań mających na celu eliminowanie lub ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków, a także innych działań w celu poprawy funkcjonowania i ochrony parku krajobrazowego;
- gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych;
- realizacja zadań związanych z ochroną innych form ochrony przyrody w granicach parku krajobrazowego;
- informowanie o przepisach o ochronie przyrody osób przebywających na obszarach podlegających ochronie oraz w miejscach, w których znajdują się twory i składniki przyrody objęte formami ochrony przyrody;
- prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród miejscowego społeczeństwa, a także promowanie wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i turystycznych parku krajobrazowego;
- współpraca z samorządami, zarządcami obszarów parku krajobrazowego, organizacjami ekologicznymi i z innymi podmiotami, mającymi związek z ochroną parku krajobrazowego.
Pracownik Służby Parku Krajobrazowego ma prawo do legitymowania osób naruszających przepisy o ochronie przyrody, a w razie odmowy okazania dokumentu pozwalającego na ustalenie tożsamości – zwracania się do Policji lub innych właściwych organów o ustalenie tożsamości.
Nazwa parku, jego powierzchnia i granice, a także cele ochrony oraz zakazy które obowiązują na jego terenie określone są w uchwale sejmiku wojewódzkiego. Uchwała taka, zanim trafi pod głosowanie radnych wojewódzkich, musi przejść przez proces uzgodnienia z Radami Gmin na terenie których park się znajduje oraz właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Wszystkie Rady Gmin i RDOŚ muszą pozytywnie uzgodnić projekt uchwały. Rada gminy może odmówić uzgodnienia projektu uchwały, wyłącznie w przypadku, gdy przyjęcie tej uchwały prowadziłoby do ograniczenia możliwości rozwojowych gminy wynikających z ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w stopniu nieproporcjonalnym do wartości jakie park krajobrazowy ma chronić.
W Ustawie o ochronie przyrody wymienionych jest 14 zakazów, jakie radni sejmiku mogą wprowadzić na terenie parku krajobrazowego. Zakazy te powinny być dostosowane do specyfiki parku i wynikać z celów ochrony jakie na danym obszarze zostały zdefiniowane. Wśród katalogu zakazów radni mogą wybrać np. zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zakaz zabijanie dzikich zwierząt i niszczenie ich siedlisk, zakaz likwidowanie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, zakaz pozyskiwania skał i torfu, zakaz wykonywanie prac zniekształcających rzeźbę terenu i zaburzających stosunki wodne, zakaz używania łodzi motorowodnych na otwartych zbiornikach wodnych.
Dodatkowe zakazy lokalizowania nowych obiektów budowlanych oraz zalesiania gruntów, które wynikają z audytu krajobrazowego, mogą być zdefiniowane w planie ochrony dla parku krajobrazowego.
Plan ochrony parku krajobrazowego jest podstawowym dokumentem określającym działania jakie należy wykonać by zachować w odpowiednim stanie zasoby przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe parku.
Dokument ten sporządza się na okres 20 lat. Projekt uchwały sejmiku wojewódzkiego wymaga uzgodnienia z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska i zaopiniowania przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Dyrektor parku krajobrazowego, odpowiedzialny za sporządzenie planu ochrony, musi uwzględnić następujące elementy:
- charakterystykę i ocenę stanu przyrody;
- identyfikację i ocenę istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych;
- analizy skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony;
- charakterystykę i ocenę stanu zagospodarowania przestrzennego;>/li>
- wyniki audytu krajobrazowego.
W planie ochrony parku krajobrazowego zawarte są:
- cele ochrony przyrody oraz przyrodnicze, społeczne i gospodarcze uwarunkowania ich realizacji;
- informacje o identyfikacji oraz sposobach eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków;
- obszary realizacji działań ochronnych;
- zakresy prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu;
- obszary udostępniane dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i dla innych form gospodarowania oraz określenie sposobów korzystania z tych obszarów;
- ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych;
- granice stref ochrony krajobrazów stanowiących w szczególności przedpola ekspozycji, osie widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną, wyznaczonych w obrębie krajobrazów priorytetowych, zidentyfikowanych w ramach audytu krajobrazowego, istotnych dla zachowania walorów krajobrazowych parku krajobrazowego, wraz ze wskazaniem które z zakazów określonych w ustawie, obowiązują w danej strefie,
- informacje o obiektach o istotnym znaczeniu historycznym i kulturowym.
Na dzień 30 czerwca 2021 r. w Polsce jest 125 parków krajobrazowych, zajmujących 8,36% powierzchni Polski.
Ostatnie zmiany:
W 2018 roku w województwie kujawsko-pomorskim został utworzony Park Krajobrazowy Góry Łosiowe włączony do Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego, który zmienił nazwę na Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą.
W 2019 r. Pszczewski Parku Krajobrazowy na terenie województwa wielkopolskiego, został podzielony na dwa parki krajobrazowe na terenie gminy Miedzichowo – Miedzichowski Park Krajobrazowy, a na terenie gminy Międzychód – Park Krajobrazowy Dolina Kamionki.
W 2020 r. Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy położony na obszarze województwa zachodniopomorskiego otrzymał nazwę Barlinecki Park Krajobrazowy.
W 2021 r. Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy położony na obszarze województwa lubuskiego otrzymał nazwę Gorzowski Park Krajobrazowy, w ten sposób przestał istnieć Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
W 12 województwach (dolnośląskim; lubelskim; lubuskim; łódzkim; małopolskim mazowieckim; opolskim, pomorskim; śląskim; świętokrzyskim; wielkopolskim; zachodniopomorskim) funkcjonuje jeden zespół parków krajobrazowych o zasięgu wojewódzkim.
W województwie podkarpackim są dwa zespoły parków krajobrazowych.
W województwie kujawsko-pomorskim jest jeden zespół parków w którego skład wchodzą 3 parki krajobrazowe oraz funkcjonuje samodzielnie 7 parków krajobrazowych.
W województwie warmińsko-mazurskim jest jeden zespół parków krajobrazowych w którego skład wchodzą 2 parki krajobrazowe oraz funkcjonują samodzielnie 4 parki krajobrazowe.
W województw podlaskim funkcjonują samodzielnie 3 parki krajobrazowe.
Lp. | Nazwa Data utworzenia Powierzchnia całkowita | Województwo | Powierzchnia w województwie | Zarządzający |
1 | Barlinecki Data utworzenia: 13.11.1991 Pow. całkowita: 16 540,00 | zachodniopomorskie | 11 540,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachhodniopomorskiego |
2 | Beskidu Małego Data utworzenia: 11.07.1998 Pow. całkowita: 25 601,13 | śląskie | 16 540,00 | |
małopolskie | 9 061,13 | |||
3 | Beskidu Śląskiego Data utworzenia: 16.06.1998 Pow. całkowita: 38 620,00 | śląskie | 38 620,00 | |
4 | Bielańsko-Tyniecki Data utworzenia: 02.12.1981 Pow. całkowita: 6 359,09 | małopolskie | 6 359,09 | |
5 | Bolimowski Data utworzenia: 14.11.1986 Pow. całkowita: 20 512,00 | łódzkie | 12 185,30 | |
mazowieckie | 8 326,70 |
| ||
6 | Brodnicki Data utworzenia: 29.03.1985 Pow. całkowita: 16 685,00 | kujawsko-pomorskie | 12 349,00 | |
warmińsko-mazurskie | 4 336,00 | |||
7 | Brudzeński Data utworzenia: 09.06.1988 Pow. całkowita: 3 171,00 | mazowieckie | 3 171,00 | |
8 | Cedyński Data utworzenia: 01.04.1993 Pow. całkowita: 30 850,00 | zachodniopomorskie | 30 850,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego |
9 | Chełmiński Data utworzenia: 15.05.1998 Pow. całkowita: 22 336,00 | kujawsko-pomorskie | 22 336,00 | |
10 | Chełmski Data utworzenia: 23.03.1983 Pow. całkowita: 16 457,00 | lubelskie | 16 457,00 | |
11 | Chełmy Data utworzenia: 19.06.1992 Pow. całkowita: 15 990,76 | dolnośląskie | 15 990,76 | |
12 | Chęcińsko-Kielecki Data utworzenia: 02.12.1996 Pow. całkowita: 19 781,60 | świętokrzyskie | 19 781,60 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
13 | Chojnowski Data utworzenia: 07.06.1993 Pow. całkowita: 6 795,70 | mazowieckie | 6 795,70 | |
14 | Ciężkowicko-Rożnowski Data utworzenia: 16.11.1995 Pow. całkowita: 18 247,20 | małopolskie | 18 247,20 | |
15 | Cisowsko-Orłowiński Data utworzenia: 10.06.1988 Pow. całkowita: 20 693,00 | świętokrzyskie | 20 693,00 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
16 | Ciśniańsko-Wetliński Data utworzenia: 27.03.1992 Pow. całkowita: 51 461,00 | podkarpackie | 51 461,00 | |
17 | Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich Data utworzenia: 23.11.1993 Pow. całkowita: 49 387,00 | śląskie | 49 387,00 | |
18 | Czarnorzecko-Strzyżowski Data utworzenia: 16.03.1993 Pow. całkowita: 25 654,00 | podkarpackie | 25 654,00 | |
19 | Dłubniański Data utworzenia: 02.12.1981 Pow. całkowita: 10 959,60 | małopolskie | 10 959,60 | |
20 | Dolina Baryczy Data utworzenia: 03.06.1996 Pow. całkowita: 87 040,00 | dolnośląskie | 70 040,00 | |
wielkopolskie | 17 000,00 | |||
21 | Dolina Bobru Data utworzenia: 16.11.1989 Pow. całkowita: 10 943,00 | dolnośląskie | 10 943,00 | |
22 | Dolina Bystrzycy Data utworzenia: 27.10.1998 Pow. całkowita: 8 570,00 | dolnośląskie | 8 570,00 | |
23 | Dolina Dolnej Odry Data utworzenia: 01.04.1993 Pow. całkowita: 6 009,00 | zachodniopomorskie | 6 009,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego |
24 | Dolina Jezierzycy Data utworzenia: 12.08.1994 Pow. całkowita: 7 953,00 | dolnośląskie | 7 953,00 | |
25 | Dolina Kamionki Data utworzenia: 25.11.2019 Pow. całkowita: 2 046,86 | wielkopolskie | 2 046,86 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego |
26 | Dolina Słupi Data utworzenia: 08.12.1981 Pow. całkowita: 37 040,00 | pomorskie | 37 040,00 | |
27 | Dolinki Krakowskie Data utworzenia: 02.12.1981 Pow. całkowita: 20 686,10 | małopolskie | 20 686,10 | |
28 | Drawski Data utworzenia: 24.04.1979 Pow. całkowita: 41 430,00 | zachodniopomorskie | 41 430,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego |
29 | Gorzowski Data utworzenia: 26.04.2021 Pow. całkowita: 12 261,80 | lubuskie | 12 261,80 | |
30 | Gostynińsko-Włocławski Data utworzenia: 05.04.1979 Pow. całkowita: 38 950,00 | kujawsko-pomorskie | 22 200,00 | |
mazowieckie | 16 750,00 | |||
31 | Gór Słonnych Data utworzenia: 27.03.1992 Pow. całkowita: 56 188,00 | podkarpackie | 56 188,00 | |
32 | Gór Sowich Data utworzenia: 13.11.1991 Pow. całkowita: 8 140,67 | dolnośląskie | 8 140,67 | |
33 | Góra Świętej Anny Data utworzenia: 26.05.1988 Pow. całkowita: 5 051,00 | opolskie | 5 051,00 | |
34 | Góry Łosiowe Data utworzenia: 28.05.2018 Pow. całkowita: 4 859,97 | kujawsko-pomorskie | 4 859,97 | Zespół Parków Krajobrazowych Nad Dolną Wisłą |
35 | Góry Opawskie Data utworzenia: 26.05.1988 Pow. całkowita: 4 903,00 | opolskie | 4 903,00 | |
36 | Górznieńsko-Lidzbarski Data utworzenia: 14.11.1990 Pow. całkowita: 27 764,30 | kujawsko-pomorskie | 13 901,50 | |
warmińsko-mazurskie | 8 632,70 | Górznieńsko-Lidzbarski Rak Krajobrazowy | ||
mazowieckie | 5 230,10 | Górznieńsko-Lidzbarski Rak Krajobrazowy | ||
37 | Gryżyński Data utworzenia: 15.04.1996 Pow. całkowita: 3 064,80 | lubuskie | 3 064,80 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
38 | Iński Data utworzenia: 04.11.1981 Pow. całkowita: 17 763,00 | zachodniopomorskie | 17 763,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego |
39 | Jaśliski Data utworzenia: 27.03.1992 Pow. całkowita: 25 878,00 | podkarpackie | 25 878,00 | |
40 | Jeleniowski Data utworzenia: 10.06.1988 Pow. całkowita: 4 218,20 | świętokrzyskie | 4 218,20 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
41 | Kaszubski Data utworzenia: 15.06.1983 Pow. całkowita: 33 202,00 | pomorskie | 33 202,00 | |
42 | Kazimierski Data utworzenia: 27.04.1979 Pow. całkowita: 14 974,14 | lubelskie | 14 974,14 | |
43 | Kozienicki im. prof. Ryszarda Zaręby Data utworzenia: 28.06.1983 Pow. całkowita: 26 233,83 | mazowieckie | 26 233,83 | |
44 | Kozłowiecki Data utworzenia: 26.02.1990 Pow. całkowita: 6 121,00 | lubelskie | 6 121,00 | |
45 | Kozubowski Data utworzenia: 19.12.1986 Pow. całkowita: 6 169,60 | świętokrzyskie | 6 169,60 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
46 | Krajeński Data utworzenia: 17.08.1998 Pow. całkowita: 74 985,60 | kujawsko-pomorskie | 74 985,60 | |
47 | Krasnobrodzki Data utworzenia: 11.06.1988 Pow. całkowita: 9 390,00 | lubelskie | 9 390,00 | |
48 | Krzczonowski Data utworzenia: 26.02.1990 Pow. całkowita: 12 421,00 | lubelskie | 12 421,00 | |
49 | Krzesiński Data utworzenia: 05.08.1998 Pow. całkowita: 8 546,00 | lubuskie | 8 546,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
50 | Książański Data utworzenia: 28.10.1981 Pow. całkowita: 3 155,40 | dolnośląskie | 3 155,40 | |
51 | Lasy Janowskie Data utworzenia: 03.10.1984 Pow. całkowita: 44 532,00 | lubelskie | 35 095,00 | |
podkarpackie | 9 437,00 | |||
52 | Lasy nad Górną Liswartą Data utworzenia: 21.12.1998 Pow. całkowita: 38 731,00 | śląskie | 38 731,00 | |
53 | Lednicki Data utworzenia: 26.05.1988 Pow. całkowita: 7 618,40 | wielkopolskie | 7 618,40 | |
54 | Łagowsko-Sulęciński Data utworzenia: 30.04.1985 Pow. całkowita: 5 438,50 | lubuskie | 5 438,50 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
55 | Łomżyński PK Doliny Narwi Data utworzenia: 10.12.1994 Pow. całkowita: 7 368,22 | podlaskie | 7 368,22 | |
56 | Łuk Mużakowa Data utworzenia: 25.10.2001 Pow. całkowita: 18 714,00 | lubuskie | 18 714,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
57 | Mazowiecki Data utworzenia: 17.12.1987 Pow. całkowita: 15 709,80 | mazowieckie | 15 709,80 | |
58 | Mazurski Data utworzenia: 05.12.1977 Pow. całkowita: 53 655,00 | warmińsko-mazurskie | 53 655,00 | |
59 | Miedzichowski Data utworzenia: 25.11.2019 Pow. całkowita: 1 432,28 | wielkopolskie | 1 432,28 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego |
60 | Mierzeja Wiślana Data utworzenia: 26.04.1985 Pow. całkowita: 4 410,00 | pomorskie | 4 410,00 | |
61 | Międzyrzecza Warty i Widawki Data utworzenia: 14.09.1989 Pow. całkowita: 25 330,00 | łódzkie | 25 330,00 | |
62 | Nadbużański Data utworzenia: 30.09.1993 Pow. całkowita: 74 136,50 | mazowieckie | 74 136,50 | |
63 | Nadgoplański Park Tysiąclecia Data utworzenia: 11.08.1993 Pow. całkowita: 9 982,71 | kujawsko-pomorskie | 9 982,71 | |
63 | Nadgoplański Park Tysiąclecia Data utworzenia: 08.05.2009 Pow. całkowita: 3 074,59 | wielkopolskie | 3 074,59 | |
64 | Nadmorski Data utworzenia: 05.01.1978 Pow. całkowita: 7 452,00 | pomorskie | 7 452,00 | |
65 | Nadnidziański Data utworzenia: 19.12.1986 Pow. całkowita: 22 888,60 | świętokrzyskie | 22 888,60 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
66 | Nadwarciański Data utworzenia: 19.10.1995 Pow. całkowita: 13 428,00 | wielkopolskie | 13 428,00 | |
67 | Nadwieprzański Data utworzenia: 26.02.1990 Pow. całkowita: 6 228,66 | lubelskie | 6 228,66 | |
68 | Nadwiślański Data utworzenia: 24.08.1993 Pow. całkowita: 33 306,50 | kujawsko-pomorskie | 33 306,50 | Zespół Parków Krajobrazowych Nad Dolną Wisłą |
69 | Orlich Gniazd Data utworzenia: 20.06.1980 Pow. całkowita: 60 807,20 | śląskie | 47 965,00 | |
małopolskie | 12 842,20 | |||
70 | Pasma Brzanki Data utworzenia: 16.11.1995 Pow. całkowita: 15 427,28 | małopolskie | 12 974,28 | |
podkarpackie | 2 453,00 | |||
71 | PK Doliny Sanu Data utworzenia: 27.03.1992 Pow. całkowita: 27 728,00 | podkarpackie | 27 728,00 | |
72 | PK im.gen.D.Chłapowskiego Data utworzenia: 01.12.1992 Pow. całkowita: 17 323,21 | wielkopolskie | 17 323,21 | |
73 | Podlaski Przełom Bugu Data utworzenia: 25.08.1994 Pow. całkowita: 30 904,00 | lubelskie | 15 511,00 | |
mazowieckie | 15 393,00 |
| ||
74 | Pogórza Przemyskiego Data utworzenia: 16.12.1991 Pow. całkowita: 60 561,00 | podkarpackie | 60 561,00 | |
75 | Pojezierza Iławskiego Data utworzenia: 08.06.1993 Pow. całkowita: 25 045,00 | warmińsko-mazurskie | 22 404,70 | Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich |
pomorskie | 2 640,30 | Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich | ||
76 | Pojezierze Łęczyńskie Data utworzenia: 26.02.1990 Pow. całkowita: 11 816,00 | lubelskie | 11 816,00 | |
77 | Poleski Data utworzenia: 23.03.1983 Pow. całkowita: 5 113,00 | lubelskie | 5 113,00 | |
78 | Południoworoztoczański Data utworzenia: 08.08.1989 Pow. całkowita: 20 816,00 | podkarpackie | 16 797,00 | |
lubelskie | 4 019,00 | |||
79 | Popradzki Data utworzenia: 11.09.1987 Pow. całkowita: 53 419,79 | małopolskie | 53 419,79 | |
80 | Powidzki Data utworzenia: 16.12.1998 Pow. całkowita: 24 887,21 | wielkopolskie | 24 887,21 | |
81 | Promno Data utworzenia: 20.09.1993 Pow. całkowita: 3 363,86 | wielkopolskie | 3 363,86 | |
82 | Przedborski Data utworzenia: 10.06.1988 Pow. całkowita: 16 550,10 | świętokrzyskie | 9 165,10 |
|
łódzkie | 7 385,00 | |||
83 | Przemęcki Data utworzenia: 25.11.1991 Pow. całkowita: 21 450,00 | wielkopolskie | 19 450,00 | |
lubuskie | 2 000,00 |
| ||
84 | Przemkowski Data utworzenia: 27.07.1997 Pow. całkowita: 22 340,00 | dolnośląskie | 22 340,00 | |
85 | Pszczewski Data utworzenia: 25.04.1986 Pow. całkowita: 9 724,01 | lubuskie | 9 724,01 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
86 | Puszcza Zielonka Data utworzenia: 20.09.1993 Pow. całkowita: 12 202,00 | wielkopolskie | 12 202,00 | |
87 | Puszczy Knyszyńskiej im. prof. W. Sławińskiego Data utworzenia: 24.05.1988 Pow. całkowita: 72 860,17 | podlaskie | 72 860,17 | Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej im. prof. W. Sławińskiego |
88 | Puszczy Rominckiej Data utworzenia: 14.01.1998 Pow. całkowita: 14 620,00 | warmińsko-mazurskie | 14 620,00 | |
89 | Puszczy Solskiej Data utworzenia: 29.06.1988 Pow. całkowita: 28 895,00 | lubelskie | 21 305,00 | |
podkarpackie | 7 590,00 | |||
90 | Rogaliński Data utworzenia: 26.06.1997 Pow. całkowita: 12 682,70 | wielkopolskie | 12 682,70 | |
91 | Rudawski Data utworzenia: 16.11.1989 Pow. całkowita: 15 705,00 | dolnośląskie | 15 705,00 | |
92 | Rudniański Data utworzenia: 02.12.1981 Pow. całkowita: 5 813,90 | małopolskie | 5 813,90 | |
93 | Sieradowicki Data utworzenia: 10.06.1988 Pow. całkowita: 12 252,00 | świętokrzyskie | 12 252,00 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
94 | Sierakowski Data utworzenia: 12.08.1991 Pow. całkowita: 30 413,00 | wielkopolskie | 30 413,00 | |
95 | Skierbieszowski Data utworzenia: 23.01.1995 Pow. całkowita: 35 363,51 | lubelskie | 35 488,00 | |
96 | Sobiborski Data utworzenia: 23.03.1983 Pow. całkowita: 10 000,00 | lubelskie | 10 000,00 | |
97 | Spalski Data utworzenia: 05.10.1995 Pow. całkowita: 13 110,00 | łódzkie | 13 110,00 | |
98 | Stawki Data utworzenia: 17.06.1982 Pow. całkowita: 1 732,00 | śląskie | 1 732,00 | |
99 | Stobrawski Data utworzenia: 03.11.1999 Pow. całkowita: 52 636,50 | opolskie | 52 636,50 | |
100 | Strzelecki Data utworzenia: 23.03.1983 Pow. całkowita: 12 026,00 | lubelskie | 12 026,00 | |
101 | Suchedniowsko-Oblęgorski Data utworzenia: 10.06.1988 Pow. całkowita: 19 895,00 | świętokrzyskie | 19 895,00 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
102 | Sudetów Wałbrzyskich Data utworzenia: 29.12.1998 Pow. całkowita: 6 493,00 | dolnośląskie | 6 493,00 | |
103 | Sulejowski Data utworzenia: 21.07.1994 Pow. całkowita: 17 026,00 | łódzkie | 17 026,00 | |
104 | Suwalski Data utworzenia: 12.01.1976 Pow. całkowita: 6 337,66 | podlaskie | 6 337,66 | |
105 | Szaniecki Data utworzenia: 19.12.1986 Pow. całkowita: 11 289,60 | świętokrzyskie | 11 289,60 | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych |
106 | Szczebrzeszyński Data utworzenia: 02.03.1991 Pow. całkowita: 19 370,90 | lubelskie | 19 370,90 | |
107 | Szczeciński PK Puszcza Bukowa Data utworzenia: 04.11.1981 Pow. całkowita: 9 096,00 | zachodniopomorskie | 9 096,00 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego |
108 | Ślężański Data utworzenia: 30.08.1988 Pow. całkowita: 8 190,00 | dolnośląskie | 8 190,00 | |
109 | Śnieżnicki Data utworzenia: 09.11.1981 Pow. całkowita: 28 800,00 | dolnośląskie | 28 800,00 | |
110 | Tenczyński Data utworzenia: 02.12.1981 Pow. całkowita: 13 658,10 | małopolskie | 13 658,10 | |
111 | Trójmiejski Data utworzenia: 03.05.1979 Pow. całkowita: 19 930,00 | pomorskie | 19 930,00 | |
112 | Tucholski Data utworzenia: 09.12.1985 Pow. całkowita: 36 983,00 | kujawsko-pomorskie | 25 660,00 | |
pomorskie | 11 323,00 | |||
113 | Ujście Warty Data utworzenia: 14.02.1997 Pow. całkowita: 19 496,38 | lubuskie | 17 697,89 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim |
zachodniopomorskie | 1 798,49 | Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego | ||
114 | Wdecki Data utworzenia: 11.08.1993 Pow. całkowita: 19 177,24 | kujawsko-pomorskie | 19 177,24 | |
115 | Wdzydzki Data utworzenia: 15.06.1983 Pow. całkowita: 17 832,00 | pomorskie | 17 832,00 | |
116 | Welski Data utworzenia: 18.12.1995 Pow. całkowita: 20 444,00 | warmińsko-mazurskie | 20 444,00 | |
117 | Wiśnicko-Lipnicki Data utworzenia: 03.06.1997 Pow. całkowita: 14 230,79 | małopolskie | 14 230,79 | |
118 | Wrzelowiecki Data utworzenia: 26.02.1990 Pow. całkowita: 4 989,00 | lubelskie | 4 989,00 | |
119 | Wysoczyzny Elbląskiej Data utworzenia: 26.04.1985 Pow. całkowita: 13 732,00 | warmińsko-mazurskie | 13 732,00 | |
120 | Wzgórz Dylewskich Data utworzenia: 04.01.1994 Pow. całkowita: 7 151,20 | warmińsko-mazurskie | 7 151,20 | Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich |
121 | Wzniesień Łódzkich Data utworzenia: 31.12.1996 Pow. całkowita: 11 580,00 | łódzkie | 11 580,00 | |
122 | Zaborski Data utworzenia: 28.02.1990 Pow. całkowita: 34 026,00 | pomorskie | 34 026,00 | |
123 | Załęczański Data utworzenia: 05.01.1978 Pow. całkowita: 14 386,00 | łódzkie | 13 520,00 | |
śląskie | 866,00 | |||
124 | Żerkowsko-Czeszewski Data utworzenia: 17.10.1994 Pow. całkowita: 15 794,84 | wielkopolskie | 15 794,84 | |
125 | Żywiecki Data utworzenia: 13.03.1986 Pow. całkowita: 35 870,00 | śląskie | 35 870,00 |
- Na dzień 1 stycznia 2020 r. w Polsce jest 125 parków krajobrazowych, o powierzchni całkowitej 26.141,6821 km2, co stanowi 8,36% powierzchni Polski.
- Najstarszy (Suwalski Park Krajobrazowy) został powołany w 1976 roku, a najmłodsze w 2019 r.
- W 2018 roku w województwie kujawsko-pomorskim został utworzony Park Krajobrazowy Góry Łosiowe włączony do Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego, który zmienił nazwę na Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą.
- W 2019 r. Pszczewski Parku Krajobrazowy na terenie województwa wielkopolskiego, został podzielony na dwa parki krajobrazowe na terenie gminy Miedzichowo – Miedzichowski Park Krajobrazowy, a na terenie gminy Międzychód – Park Krajobrazowy Dolina Kamionki.
- Największym parkiem jest Park Krajobrazowy Dolina Baryczy o powierzchni 87.040 ha, najmniejszym jest utworzony w 2019 r. Miedzichowski Park Krajobrazowy.
- Średnia powierzchnia parków krajobrazowych wynosi 20,913,35 ha. Liczba parków krajobrazowych w poszczególnych przedziałach powierzchni przedstawiona jest na wykresie.
Najwięcej parków krajobrazowych została utworzonych w latach 1991 – 1995. Po 2001 roku utworzonych zostało 5 parków krajobrazowych. Na wykresie przedstawiono liczbę parków krajobrazowych tworzonych w poszczególnych latach.
Największa powierzchnia województwa pokrytą parkami krajobrazowymi jest w województwie śląskim, a biorąc pod uwagę liczby bezwzględne to w województwie podkarpackim. Największa średnia powierzchnia parków krajobrazowych jest w województwie podlaskim, śląskim i podkarpackim. Najwięcej parków krajobrazowych jest na terenie województwa lubelskiego.
Województwo | Liczba PK | Procent powierzchni województwa | Powierzchnia [ha] | Średnia powierzchnia PK [ha] |
dolnośląskie | 12 | 10,3% | 206 320,83 | 17 193,40 |
kujawsko-pomorskie | 10 | 13,3% | 238 758,52 | 23 875,85 |
lubelskie | 17 | 9,6% | 240 324,70 | 14 136,75 |
lubuskie | 8 | 5,5% | 77 327,97 | 9 666,00 |
łódzkie | 7 | 5,5% | 100 136,30 | 14 305,19 |
małopolskie | 11 | 11,7% | 178 251,53 | 16 204,68 |
mazowieckie | 9 | 4,8% | 171 746,63 | 19 082,96 |
opolskie | 3 | 6,7% | 62 590,50 | 20 863,50 |
podkarpackie | 10 | 15,9% | 283 747,00 | 28 374,70 |
podlaskie | 3 | 4,3% | 86 566,05 | 28 855,35 |
pomorskie | 9 | 9,2% | 167 855,30 | 18 650,59 |
śląskie | 8 | 18,6% | 229 711,00 | 28 713,88 |
świętokrzyskie | 9 | 10,8% | 126 352,70 | 14 039,19 |
warmińsko-mazurskie | 8 | 6,0% | 144 975,60 | 18 121,95 |
wielkopolskie | 14 | 6,1% | 180 716,95 | 12 908,35 |
zachodniopomorskie | 7 | 5,2% | 118 786,63 | 16 969,52 |
